“….Για την ακρίβεια αυτό που διαποτίζει ακόμα όλα τα σχέδια είναι η ιδέα της ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το πρόταγμα σε όλα τα σχέδια για την Αθήνα, αλλά και διεθνώς. Η ιδέα της λειτουργικής πόλης βρίσκεται πίσω από όρους όπως Sustainable city, Smart City,Eco-City. Ακόμα και οι φανταστικές πόλεις των Καταστασιακών και των Φουτουριστών, που με την παιγνιώδη τους πρόθεση φαίνεται να ξεφεύγουν από τον όρο της λειτουργικότητας, βρίσκονται ουσιαστικά εντός της διάκρισης της λειτουργικής πόλης, εκπληρώνοντας αποκλειστικά τη λειτουργία αναψυχής (έστω και σοφιστικέ). Η λειτουργικότητα, δηλαδή, αναδύεται ως ο υπέρτατος στόχος της πόλης, η εκπλήρωση της. Σαν να λέμε ότι μια πόλη είναι πόλη όταν λειτουργεί και επιβιώνει. Αυτό παραβλέπει μεμιάς αιώνες ιστορίας όπου η πόλη νοηματοδοτούνταν πρωτίστως από την δυνατότητα και την πυκνότητα σχέσεων. Μιλάμε για μικτές συμπαγείς πόλεις εννοώντας την μίξη και πυκνότητα  των λειτουργιών και όχι απαραίτητα την μίξη, την σχέση των ανθρώπων που είναι τελικά η πόλη.

Υπάρχει μια παγίδα, μάλιστα, ακριβώς στο ποιες είναι οι   4 λειτουργίες, κάτι που μας διαφεύγει. Κατοικία, εργασία, αναψυχή, κυκλοφορία, φαίνεται απλό- τι άλλο θα μπορούσε να είναι η πόλη?  Το πρόβλημα των 4 αυτών κατηγοριών επεσήμανε ο Δεσποτόπουλος το ’55, που διατύπωσε κάποιες καινούριες κατηγορίες.

Και πρότεινε την οικονομική συγκρότηση έναντι της εργασίας, το συν-κατοικείν έναντι της κατοικίας, τον κοινωνικό χώρο έναντι της αναψυχής. Παρακάμπτει την κυκλοφορία μιας και δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις την κυκλοφορία  ισότιμα ως λειτουργία της πόλης, είναι κάτι αυτονόητο, μια πόλη δεν μπορεί να έχει ως στόχο την κυκλοφορία, και βάζει αυτό που είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία της πόλης, η ιδεολογική της συγκρότηση, και  η οποία οφείλει να είναι μια προτεραιότητα, ειδικά σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Προτείνει λοιπόν να σχεδιάζουμε με στόχο την “ιδέα της πόλης” και όχι για την επίλυση της κυκλοφορίας. Η ιδεολογική συγκρότηση δεν είναι βεβαίως κάτι στατικό και κάθε εποχή δημιουργεί τη δική της.

Είναι προφανές ότι μέσα από τις κατηγορίες του Δεσποτόπουλου αναδύεται και ένα άλλο μοντέλο πόλης στην φύση του, μια πόλη σχέσεων. Όπως ήταν παλιότερα οι πόλεις. Αυτή η ιδέα της πόλης μαζί με τις  4 νέες κατηγορίες που όρισε φαίνεται να ξεχάστηκαν. Δεν μιλάμε για οικονομική συγκρότηση, για κοινωνικό χώρο, και ιδεολογική συγκρότηση, για συν -κατοικείν. Μιλάμε για κατοικία, αναψυχή, εργασία, κυκλοφορία, ακόμη κι όταν φαίνεται να μιλάμε για κάτι άλλο. Οι λέξεις δεν είναι αθώες.  Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε φτιάχνουν την πόλη.

Κι αυτό μπορούμε να το δούμε στα παραδείγματα των πιο προβεβλημένων σχεδίων για την Αθήνα τώρα….”

Όλο το κείμενο μαζί με τα σχέδια  στην παρουσίαση που ακολουθεί.